Алматы қаласында адамдар мен жануарларға ортақ аса қауіпті жұқпалы аурулардың таралуын, сондай-ақ адамдарға, ең алдымен балаларға агрессивті иттердің шабуылын болдырмау мақсатында қараусыз және қаңғыбас жануарлардың санын реттеу бойынша жүйелі жұмыс жүргізілуде. Бұл жұмыстың негізгі операторы Алматы қаласы Кәсіпкерлік және инвестициялар басқармасының ШЖҚ КМК «қалалық ветеринариялық қызмет» кәсіпорны (бұдан әрі – кәсіпорын) болып табылады.
Ағымдағы жылдың 2 наурызында «жануарларға жауапкершілікпен қарау туралы» Қазақстан Республикасының 2021 жылғы 30 желтоқсандағы № 97-VII ҚР Заңының (бұдан әрі – Заң) күшіне енуіне байланысты қараусыз және қаңғыбас жануарлардың санын реттеу тәртібі өзгертілді. Заңға сәйкес, аса қауіпті жұқпалы аурулар мен агрессия белгілері бар жануарларды қоспағанда, ауланған жануарларды өлтіруге тыйым салынады.
Қабылданған заң шеңберінде ветеринариялық қызмет қараусыз және қаңғыбас жануарларды аулауды, оларды уақытша ұстау пунктіне жеткізуді, ауру және агрессивті жануарларды анықтау, вакцинациялау, зарарсыздандыру және кейіннен үшінші тұлғаларға беру (адопция) немесе мекендеу орындарына шығару үшін диагностикалық және кинологиялық зерттеулер жүргізеді.
Демалыс күндерін қоспағанда, кәсіпорынды аулау қызметі бөлімінің 5 кезекші бригадасы қараусыз қалған және қаңғыбас жануарларды аулау үшін күн сайын шығады. Аулау жеке және заңды тұлғалардың «109» бірыңғай қызметіне, кәсіпорынды аулау қызметінің колл-орталығына, әлеуметтік желілер арқылы және аудандық әкімдіктерге «Open Almaty»қоғамдық қабылдау бөлмесіне өтініштері негізінде жүзеге асырылады. 1 өтінімді пысықтау кезеңі жануарлардың қалалық аудандар ішінде едәуір қашықтыққа көшуіне байланысты орта есеппен 1-ден 5 жұмыс күніне дейін созылады.
Ауланған жануарларды тасымалдау мамандандырылған автокөлікпен жүзеге асырылады. Ұсталған қараусыз және қаңғыбас жануарлар уақытша ұстау пунктіне түседі. Ұсталған жануарларды қабылдауды ұсталған жануарды тіркеуді жүргізетін ветеринариялық маман жүзеге асырады.
Күн сайын кәсіпорынды аулау қызметінің қызметкерлері келіп түскен жануарлар туралы ақпаратты aulau_kyzmeti Instagram парақшасында көрсетеді.
Қазіргі уақытта кәсіпорын жыртқыштардың обасына, мысықтардың микроспориясына, иттердің трихофитозына диагностикалық зерттеулер және агрессияның болуына жануарларды кинологиялық тексеру ұйымдастырды.
Аталған іс-шаралардың нәтижелері бойынша агрессия белгілері және аса қауіпті жұқпалы аурулар анықталған кезде, «Жануарларға жауапкершілікпен қарау туралы» ҚР Заңына сәйкес тиым салынбаған ветеренариялық препараттармен эвтаназия жасалынады.
Өз кезегінде сау және агрессивті емес жануарлар вакцинацияланады (ұрпақ өсіру қабілетін тоқтатады), зарарсыздандырылады және одан әрі бұрынғы мекендеу орындарына жіберіледі.
Заңды іске асыру шеңберінде кәсіпорын «Қаңғыбас жануарларды вакцинациялау және зарарсыздандыру қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Экология, Геология және табиғи ресурстар министрінің 2022 жылғы 20 мамырдағы № 171 бұйрығының талаптарын ескере отырып, зарарсыздандыру жөніндегі шаралар кешенін қабылдады. 2022 жылы 135 ит пен 2 мысық зарарсыздандырылып, аулау орындарынан шығарылды.
2023 жылдың басынан бастап вакцинация мен зарарсыздандырумен 343 ит пен 14 мысық ауланған жерлерден шығарылды.
2022 жылы 200 орындық ауланған жануарларды орналастыру үшін 20 модульдік блок сатып алынды. Аулау қызметінің автопаркі жаңартылды, 3 бірлік арнайы автокөлік сатып алынды.
2022 жылғы 20 шілдеде қараусыз және қаңғыбас жануарлардың санын адамгершілікпен реттеу бойынша өзара іс-қимылды үйлестіруді жақсарту үшін Алматы облысының әкімдігімен ынтымақтастық туралы Меморандумға қол қойылды. Заңды іске асыру барысында 2022 жылғы қыркүйектен бастап бірлескен тиімді іс-қимылдарды әзірлеу үшін зообақылау саласындағы қоғамдық ұйымдардың қатысуымен тұрақты негізде кеңестер өткізіледі. Кездесулердің қорытындысы бойынша кәсіпорын мен «Senim-Meirim», «Амиго-4-лапы», «Аяныш» және «Animal security»қоғамдық қорлары арасында қаңғыбас жануарлар санын ізгілікпен реттеу саласындағы ынтымақтастық туралы шарттарға қол қойылды.
